Sie sind vermutlich noch nicht im Forum angemeldet - Klicken Sie hier um sich kostenlos anzumelden Impressum 
Sie können sich hier anmelden
Dieses Thema hat 4 Antworten
und wurde 410 mal aufgerufen
 Fragen zur Grammatik
linhart Offline




Beiträge: 2.493

19.03.2013 22:05
Das Perfektpartizip von Deponenzien Zitat · Antworten

Ich habe plötzlich den Verdacht, dass die Perfektpartizipien von Deponentien im Allgemeinen nicht alle Deklinationsformen von Adjektiven annehmen können. Sehen wir uns z.B. LOCUTUS an. Es ist klar, dass es LOCUTUS, -A, -UM sowie LOCUTI, -AE, -A gibt, damit man eben das Perfekt bilden kann, z.B. LOCUTI SUMUS. Aber kann z.B. LOCUTO überhaupt vorkommen?

Oder hat LOCUTUS grundsätzlich auch die Funktion eines Adjektivs, also "einer, der gesprochen hat"? Dann könnte es davon natürlich auch einen Dativ oder Ablativ geben.

Insbesondere würde mich interessieren, ob es auch den Vokativ LOCUTE gibt.

Bussinchen, hoffentlich kannst du diese Frage klären!

Bussinchen Offline




Beiträge: 90

20.03.2013 08:49
#2 RE: Das Perfektpartizip von Deponenzien Zitat · Antworten

Das ist eine sehr interessante Frage!

An sich hatte ich immer gedacht, dass die Perfekt-Partizipien der Deponentia von der Bedeutung her ausnahmsweise so eine Art "Partizip Perfekt Aktiv" sind, die es sonst ja nicht gibt, und dass diese somit uneingeschränkt beugbar seien. (Vgl. hierzu die Diskussion im Altgriechisch-Forum zu Consi lateinischer Übersetzung von griechisch ἰδὼν durch conspicatus (conspicatus = "ein gesehen habender, der erblickt habende"), vor allem im Beitrag #29, im Beitrag #30 sowie im Beitrag #31.

Ich werde der Sache aber mal nachgehen müssen.

Tendenziell glaube ich aber, dass ich mit obiger Vermutung nicht falsch liege, denn ich habe (stichprobenartig!) im L&S folgende Phrase gefunden:

Zitat von L&S, Glossa.exe, http://athirdway.com/glossa/?s=hortor
hoste hortato, Auct. B. Hisp. 1 fin.



Dieser Beleg, offenbar ein Ablativus absolutus, steht ganz unten in der allerletzten Zeile des L&S-Artikels zu HORTOR.
Der Sonderfall (und die Crux!) besteht jedoch darin, dass HORTOR hier leider ausgerechnet in passivischer Bedeutung verwendet wird.


Ich werde der Sache also genauer nachgehen müssen, was ich aus zeitlichen Gründen leider noch nicht geschafft habe. Interessant und sehr wichtig ist diese Frage auf jeden Fall.


I OpenSource!
• Scrabble3D Download: Sourceforge.net | • Scrabble3D Help: Wiki | • Scrabble3D News: Twitter | • Scrabble3D Fanship: Facebook
• Scrabble3D in Italia: Sezione Scrabble3D sul Forum della Federazione Italiana Gioco Scrabble

Bussinchen Offline




Beiträge: 90

20.03.2013 09:34
#3 RE: Das Perfektpartizip von Deponenzien Zitat · Antworten

Schauen wir uns im L&S doch mal das überaus geläufige "Allerweltsdeponens" SEQUOR, SECUTUS SUM, SEQUI an:

http://athirdway.com/glossa/?s=sequor


Zitat von L&S, Glossa.exe, http://athirdway.com/glossa/?s=sequor
sĕquor, sĕcūtus (also written sequutus;
I. gen. plur. part. sync. sequentūm, Verg. G. 3, 111), 3, v. dep. ( act. collat. form sĕquo, acc. to Gell. 18, 9, 8 sq.; and Prisc. p. 799 P.) [Sanscr. sak-, to follow; sakis, friend; Gr. επομαι, επω; cf. Lat. socius], to follow, to come or go after, to follow after, attend.
I. Lit.
A. In gen.
(a). With acc. : i, jam sequor te, mater, Plaut. Aul. 4, 7, 16: neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes, id. Merc. 2, 3, 69 sq.: qui ex urbe amicitiae causā Caesarem secuti, etc., Caes. B. G. 1, 39; 7, 50; Hor. S. 1, 6, 108: ne sequerer moechas, id. ib. 1, 4, 113: vallem, Liv. 32, 6, 5: pars pressa sequuntur Signa pedum, Ov. M. 8, 332: vestigia alicujus, id. ib. 4, 514; 9, 639; 10, 710 et saep.—
(b). Absol. (so most freq. in Plaut.): abi prae, jam ego sequar, Plaut. Am. 1, 3, 46; Ter. Eun. 5, 2, 69: Di. Sequere intro. Pa. Sequor, Plaut. As. 4, 1, 64; 5, 2, 90; id. Aul. 2, 5, 23 et saep.: quisnam est, qui sequitur procul? id. Poen. 3, 3, 6: funus interim procedit: sequimur: ad sepulcrum venimus, Ter. And. 1, 1, 101: curriculo sequi, Plaut. Ep. 1, 1, 12: Helvetii cum omnibus suis carris secuti, Caes. B. G. 1, 24: si nemo sequatur, tamen, etc., id. ib. 1, 40 fin. : servi sequentes, Hor. S. 1, 6, 78: hos falcati currus sequebantur, Curt. 4, 12, 6: hos aliae gentes sequebantur, id. 4, 12, 9.—
b. Of things: magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit, Hirt. B. G. 8, 14: neque Ulla (arbor) brevem dominum sequetur, Hor. C. 2, 14, 24: zonā bene te secutā, id. ib. 3, 27, 59.—
B. In partic.
1. To follow in a hostile manner; to chase, pursue : hostes sequitur, Caes. B. G. 1, 22 fin. : hostem, Ov. M. 13, 548: fugacem, Hor. S. 2, 7, 115: feras, Ov. M. 2, 498: nudo genitas Pandione ferro, id. ib. 6, 666; cf.: hostem pilo, Tac. H. 4, 29 fin.—Absol. : finem sequendi facere, Caes. B. G. 7, 47; 7, 68 Oud. N. cr. —
2. To follow in time or order; to succeed, come after (esp. freq. in part. pres. ): aestatem auctumnus sequitur, post acer hiems fit, Enn. ap. Prisc. p. 647 P. (Ann. v. 406 Vahl.): sequens annus, Hirt. B. G. 8, 50: sequente anno, Plin. 10, 62, 82, § 170: secuto die, id. 13, 22, 43, § 126: secuta aetas, id. 6, 23, 26, § 101: sequenti senatu, Plin. Ep. 6, 5, 1: secuturo Phoebo, Luc. 2, 528: sequitur hunc annum nobilis clade Romanā Caudinā pax, Liv. 9, 1 et saep.: ne secutis quidem diebus Claudius ullius humani affectūs signa dedit, Tac. A. 11, 38: Africanus sequens, i. e. minor, Plin. 7, 59, 59, § 211.—
(b). With the notion of cause implied, to follow, result, ensue : ut male posuimus initia, sic cetera sequentur, Cic. Att. 10, 18, 2: increpuit; sequitur clamor, Verg. A. 9, 504: tonitrum secuti nimbi, Ov. M. 14, 542: lacrimae sunt verba secutae, id. ib. 9, 780: nisi forte sic loqui paenitet, Quā tempestate Paris Helenam et quae sequuntur,and so onand so forth Cic. Or. 49, 164; id. Tusc. 3, 18, 42; 3, 19, 44.—
3. Of a possession or inheritance, to follow, i. e. to fall to the share of any one: ut belli praeda Romanos, ager urbesque captae Aetolos sequerentur, Liv. 33, 13, 10: ut victorem res sequeretur, id. 28, 21, 5: si quis mortuos est Arpinatis, ejus heredem sacra non secuntur, Cato ap. Prisc. p. 629 P.—Abbreviated on monuments, H. M. H. N. S.: heredem monumentum, Hor. S. 1, 8, 13: heredem possessio, Plin. 9, 35, 60, § 124: quo minus gloriam petebat, eo magis illum sequebatur, Sall. C. 54 fin. ; v. Fabri ad h. l.; and cf.: sequi gloria, non appeti debet, Plin. Ep. 1, 8, 14.—
4. To go towards or to a place: Formias nunc sequimur, Cic. Att. 10, 18, 2: Epirum, Cyzicum, id. ib. 3, 16; Caes. B. C. 3, 49: Italiam, Verg. A. 4, 361; 4, 381; 5, 629: Itala regna, Ov. H. 7, 10; id. F. 6, 109; Val. Fl. 1, 3.—
5. Pregn., to follow the hand in plucking or pulling; to come off or away, come out; to come easily, come of itself : herbae dum tenerae sunt vellendae: aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur, Varr. R. R. 1, 47; cf.: oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas, Cic. Or. 16, 52; and: nihil est tam tenerum neque tam flexibile neque quod tam facile sequatur quocumque ducas, quam oratio, id. de Or. 3, 45, 176: ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Si te fata vocant, Verg. A. 6, 146: cum scrutantes, quae vellant, telum non sequitur, Liv. 38, 21, 11 Weissenb. ad loc.: jamque secuta manum nullo cogente sagitta Excidit, Verg. A. 12, 423; Anthol. Lat. 1, 172, 113: trahit ille manu sine custode lignum: Id quoque vix sequitur, Ov. M. 12, 372; cf.: cera mollis sequensque digitos, yielding to, Poët. ap. Plin. Ep. 7, 9, 11.
II. Trop.
A. In gen., to follow, succeed, result, ensue (usu. of an immediate consequence; consequor, usu. of one more remote): si verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse est, etc., Cic. Caecin. 17, 49: patrem sequuntur liberi, succeed to the rank or condition of their father, Liv. 4, 4 fin. : quoniam hanc (Caesar) in re publicā viam, quae popularis habetur, secutus est, Cic. Cat. 4, 5, 9: damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur,to befall Caes. B. G. 1, 4: modo ne summa turpitudo sequatur,should ensue Cic. Lael. 17, 61: dispares mores disparia studia sequuntur, id. ib. 20, 74: post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo, id. Att. 4, 2, 2: post gloriam invidiam sequi. Sall. J. 55, 3: an mediocre discrimen opinionis secuturum ex hac re putatis, Liv. 5, 6, 7. —
B. In partic.
1. To follow (as a leader) an authority, a party, an example, a plan, etc.; to follow in the track of; to comply with, accede to, conform to : sequi naturam, optimam bene vivendi ducem, Cic. Lael. 5, 19; cf. id. ib. 12, 42: sequamur potissimum Polybium nostrum, id. Rep. 2, 14, 27: eorum sectam sequuntur multi mortales, Naev. Bell. Pun. 1, 16; so, sectam, Cic. Fl. 41, 104; id. Sest. 45, 97; Liv. 8, 19, 10 al. (v. secta): Ti. Gracchus regnum occupare conatus est ... hunc post mortem secuti amici, etc., Cic. Lael. 12, 41: amicum vel bellum patriae inferentem sequi, id. ib. 12, 43: auctoritatem et consilium alicujus, id. Fam. 4, 3, 2; so (with obtemperare voluntati) Caes. B. C. 1, 35: sententiam Scipionis, id. ib. 1, 2: vos vestrumque factum omnia deinceps municipia sunt secuta,have followedimitated id. ib. 2, 32: haec qui dicunt, quam rationem sequantur, vides, Cic. Div. 2, 6, 17: novum quoddam et subagreste consilium, id. Rep. 2, 7, 12; cf. id. ib. 2, 28, 51: Pompeio esse in animo, rei publicae non deesse, si senatus sequatur, Caes. B. C. 1, 1 fin. : arma victricia, Verg. A. 3, 54.—Of an auditor, to follow an orator or a speech : quos more prisco apud judicem fabulantes non auditores sequuntur, non populus audit, Tac. Or. 23: non lingua valet, non corpore notae Sufficiunt vires, nec vox aut verba sequuntur, i. e. attend or obey the will, Verg. A. 12, 912; cf.: si modo verba sequantur, Ov. M. 1, 647. —Esp. milit. t. t.: signa sequi, to march in rank, Sall. J. 80, 2; Curt. 3, 2, 13.—
2. To follow or pursue an end or object; to strive for, aim at, seek to attain : eam (sc. utilitatem), Cic. Lael. 27, 100: justitiam, id. Rep. 3, 11, 18: otium ac tranquillitatem vitae, id. Mur. 27, 55: amoenitatem et salubritatem, id. Leg. 2, 1, 3: matris commodum, Ter. Hec. 3, 5, 31: lites, id. And. 4, 5, 16; id. Ad. 2, 2, 40: gratiam Caesaris, Caes. B. C. 1, 1: linguam et nomen, Liv. 31, 7: mercedes, Hor. S. 1, 6, 87: quae nocuere (opp. fugere), id. Ep. 1, 8, 11; cf.: nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit, id. ib. 1, 1, 72: ferro extrema, Verg. A. 6, 457: fidem, Vell. 2, 107, 2.—With inf. : plurisque sequor disponere causas, Lucr. 5, 529.—
3. In discourse, to follow in order or sequence; to come next in order, to succeed : sequitur is (rex), qui, etc., Cic. Rep. 2, 21, 37: sequitur illa divisio, ut, etc., id. Fin. 3, 16, 55: haec sint dicta de aëre. Sequitur terra, cui, etc., Plin. 2, 63, 63, § 154: ac de primā quidem parte satis dictum est. Sequitur, ut doceam, etc., Cic. N. D. 2, 32, 80 sq.— With inf. : sequitur videre de eo, quod, etc., Dig. 45, 1, 91, § 3; 41, 3, 4.—
4. In logical conclusions, to follow, ensue; with subject-clause : nec si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico, esse causas immutabiles, etc., Cic. Fat. 12, 28; id. Tusc. 5, 8, 21.—With ut : si haec enuntiatio vera non est, sequitur, ut falsa sit, Cic. Fat. 12, 28; 5, 9; 10, 22; id. Fin. 2, 8, 24; 3, 7, 26: sequitur igitur ut, etc., id. Tusc. 5, 18, 53; id. Par. 3, 1, 22: sequitur ergo ut, etc., Curt. 7, 1, 40; Quint. 3, 8, 23; 3, 11, 17; 6, 5, 8 al.—
5. To follow or come naturally or easily; to be obtained without effort : tantum hominis valuit exercitatio ut, cum se mente ac voluntate, conjecisset in versum, verba sequerentur, Cic. de Or. 3, 50, 194 Sorof ad loc.: non quaesitum esse numerum, sed secutum, id. Or. 49, 165: lingua tacet nec vox tentataque verba sequuntur, Ov. M. 11, 326; 1, 647; Stat. Th. 11, 602: verbaque provisam rem non invita sequentur, Hor. A. P. 311: sed non omnia nos ducentes e Graeco sequuntur, Quint. 2, 14, 1: laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur, id. 10, 2, 27; 8, prooem. § 8; 8, 6, 24: sequi gloria, non appeti debet, Plin. Ep. 1, 8, 14.—Hence, sĕquens, entis, P. a., next, next following in order (cf.: proximus, posterior; not in Cic. or Cæs.): prius illud ... hoc sequens, Quint. 5, 10, 42: reliqua morborum genera sequenti dicemus volumine, Plin. 29, 6, 39, § 143.—Esp., with designations of time: sequenti tempore, Nep. Thras. 4, 4; Quint. 1, 5, 52; Sen. Ben. 6, 4, 2; Suet. Tib. 38: sequenti die, Auct. B. Hisp. 28, 1; Suet. Ner. 15; Liv. 23, 36, 7: sequente anno, id. 3, 31, 2: sequenti nocte, Suet. Aug. 94; so also Curt. 4, 7, 10; Tac. A. 2, 53; Col. 4, 15, 3; 4, 21, 3; 4, 27, 2; Plin. 11, 37, 73, § 189; 30, 8, 21, § 66; 17, 22. 35, § 178; Hirt. B. G. 8, 50; Plin. Ep. 4, 1, 6; 5, 12, 1; 6, 31, 3: Suilium mox sequens aetas vidit praepotentem,the next generation Tac. A. 4, 31 qui praesenti potentiā credunt exstingui posse etiam sequentis aevi memoriam, Tac. A. 4, 35.—As subst., used by some for επιετον, an epithet, acc. to Quintilian; as, dentes albi, umida vina ... o scelus abominandum, etc., Quint. 8, 6, 40.




Diese Formen weisen m.E. doch darauf hin, dass die Perfekt-Partizipien der Deponentia voll deklinierbar sein müssten. Es gibt sogar das voll deklinierbare Partizip Futur, das nach meinem Dafürhalten ein weiteres starkes Indiz für die komplette Deklinierbarkeit der Perfekt-Partizipien der Deponentia ist!

Jedenfalls dürften Phrasen wie secuto die (Ablativ = am darauffolgenden Tag), secutis diebus (Ablativ), zonā secutā (Ablativ), secuturo Phoebo (Ablativ) und secutum numerum (Akkusativ, bei Cicero) doch Belege sein, die wir zur Beantwortung unserer Frage heranziehen können.

Ob sich der Fall SECUTUS,-A,-UM so ohne Weiteres auf alle übrigen Deponentien übertragen lässt, müsste selbstverständlich überprüft werden, denn SEQUI war jetzt nur mal schnell eine kleine Stichprobe meinerseits.


I OpenSource!
• Scrabble3D Download: Sourceforge.net | • Scrabble3D Help: Wiki | • Scrabble3D News: Twitter | • Scrabble3D Fanship: Facebook
• Scrabble3D in Italia: Sezione Scrabble3D sul Forum della Federazione Italiana Gioco Scrabble

linhart Offline




Beiträge: 2.493

20.03.2013 11:13
#4 RE: Das Perfektpartizip von Deponenzien Zitat · Antworten

Vielen Dank, das war schon mal eine gute Idee, bei sequor nachzusehen! Das beruhigt mich, da wir jetzt doch davon ausgehen können, dass im Normalfall alle Beugungsformen des Perfektpartizips zulässig sind.

Der Auslöser für meine Frage war eigentlich das Wort OSE, das von ODI, ODISSE kommt. Das ist aber ein Sonderfall, weil es sich hier gar nicht um ein echtes Deponens handelt. "OSUS SUM" ist in L&S als Nebenform von ODI angegeben. Wenn du denkst, dass OSE eine spezielle Diskussion wert ist, dann sollten wir dazu einen eigenen Thread aufmachen.

Bussinchen Offline




Beiträge: 90

20.03.2013 12:36
#5 RE: Das Perfektpartizip von Deponenzien Zitat · Antworten

Zitat von linhart im Beitrag #4
"OSUS SUM" ist in L&S als Nebenform von ODI angegeben. Wenn du denkst, dass OSE eine spezielle Diskussion wert ist, dann sollten wir dazu einen eigenen Thread aufmachen.

Äh - eventuell ja. - - - Kann ich jetzt so aus der Lamäng heraus aber nicht beurteilen. Da muss ich mir den Fall ODI erst mal genauer ansehen.


I OpenSource!
• Scrabble3D Download: Sourceforge.net | • Scrabble3D Help: Wiki | • Scrabble3D News: Twitter | • Scrabble3D Fanship: Facebook
• Scrabble3D in Italia: Sezione Scrabble3D sul Forum della Federazione Italiana Gioco Scrabble

 Sprung  
Xobor Forum Software von Xobor.de
Einfach ein Forum erstellen
Datenschutz